فسپا – آموزش و مشاوره مدیریت پروژه مدیریت پروژه برای همه
فیدیک و شرایط عمومی بخش اول
مقدمه:
استفاده از شرایط عمومی تیپ فیدیک در سازمان برنامه و بودجه ایران، با اخذ وام از بانک جهانی در دهه ۴۰ خورشیدی (برابر با ۶۱-۱۹۶۰) شروع شد و با ترجمه کتاب قرمز به فارسی، مورد استفاده قرار گرفت.
مفاهیم مالک و کارفرما در فیدیک
در سال ۱۹۹۰ در کنفرانس سالانه ای که در نروژ برگزار شد، مقرر گردید تقسیم ریسک بین صاحب کار و پیمانکار صورت گیرد. در این کنفرانس استفاده از واژه مالک (owner) به جای کارفرما (client) برای اولین بار مطرح شد تا تفاوتی با مفهوم واژه کارفرما داشته باشد.
واژه کارفرما تمامی توانمندی ها در آن نهفته است و احتیاج به مشاور یا پیمانکار وجود ندارد.
کتاب قرمز فیدیک
شرایط عمومی پیمان برای ساخت فیدیک که تحت عنوان کتاب قرمز منتشر شده است، برای کارهای ساخت و ساز که طراحی آن توسط کارفرما یا نماینده او و مهندس مشاور انجام می شود توصیه شده است. تحت این قرارداد پیمانکار مسوولیت ساخت کارهایی که طراحی آنها توسط کارفرما انجام شده است را بر عهده خواهد داشت.
در ادامه با مقایسه کلیاتی از هر دو نوع قرارداد،سعی بر اشاره ی بندهای چالش زای شرایط عمومی پیمان در مقایسه با فیدیک خواهد شد.
مقاله مرتبط: پیمانکار به عنوان یک سرمایه ارزشمند در فیدیک قرمز
در ادامه با تیم فسپا همراه باشید.
کلیات رویکرد نگارش کتاب قرمز فیدیک و مقایسه با رویکرد شرایط عمومی پیمان:
الف: در شرایط عمومی پیمان های بین المللی فیدیک، وظایف و تعهدات هر سه عامل قرارداد (مالک، مشاور، پیمانکار) بهخوبی و به صورت دقیق و تشریحی تعریف شده و رویکرد تشریح این وظایف و تعهدات برای هر سه عامل یکسان بوده و هیچ تفاوت و تبعیضی به‌چشم نمی‌خورد.
فصل دوم این کتاب مر بوط به کارفرما، فصل سوم مربوط به مشاور و فصل چهارم مربوط به پیمانکار است.
مقاله مرتبط: خسارات تأخیر وارده به پیمانکار
سرفصل‌های شرایط عمومی پیمان
در شرایط عمومی پیمان قراردادهای عمرانی ایران، کلا سرفصلی برای تعهدات مشاور نیامده و برای پیمانکار در فصل دوم عنوان ” تاییدات و تعهدات پیمانکار” آمده است در حالیکه برای کارفرما عنوان ” تعهدات و اختیارات کارفرما” در فصل سوم ذکر شده است.
تقسیم منافع در فیدیک
ب: در شرایط عمومی پیمان‌های بین المللی، منافع هر دو طرف صاحب کار و پیمانکار بهخوبی لحاظ شده و طرفین با امضای این شرایط قراردادی به یک توافق‌نامه که اساس آن همکاری دو طرف با هم و نتیجه آن نیز برنده بودن هر دو طرف قرارداد خواهد بود.
شرایط عمومی پیمان: پیمانکار موظف است، کارفرما می‌تواند
در شرایط عمومی پیمان، پیمانکار برای انجام تعهدات خود موظف به تحویل ضمانت نامه بانکی است و با وجود اینکه حتی برای خروج تجهیزات کاری تحت مالکیت و متعلق به خود از کارگاه باید مجوز مشاور و کارفرما را داشته باشد، ولی باز هم در ماده‌های مربوط به رسیدگی صورت وضعیت‌های ماهانه، همه نوع اختیار عمل به کارفرما و مشاور کارفرما داده شده است.
در مقابل برای مقید نمودن کارفرما به انجام تعهدات خود هیچ‌گونه تضمینی وجود نداشته و برای پیمانکار حقی جهت طرح ادعای خسارت ناشی از عدم انجام تعهدات کارفرما پیش بینی نشده است.
مقاله مرتبط: بررسی تاخیرات پروژه‌های ساخت
درحالیکه این موارد در شرایط عمومی قرادادهای بین المللی (کتاب قرمز فیدیک) تا حدود بسیار قابل قبولی لحاظ شده است.
در مطالب بعدی سعی می‌شود به مساوی بودن طرفین قرارداد و تکریم پیمانکار در قراردادهای بین المللی پرداخته و درخواست حق افزایش پیمان و اختیارات پیمانکار را در این زمینه نشان دهیم.
بیشتر بخوانید : تعریف ادعا ، پیش درآمدی بر حق و تعهد
مدیریت پروژه هزینه نیست، سرمایه گذاری است.
با سرمایه گذاری در مدیریت ادعا و قراداد، پروژه های خود را بیمه کنید.
نویسنده:
امیر مطلق
کارشناس ارشد مدیریت پروژه و ساخت
ایمیل من: amirahmadimotlagh@gmail.com
